روش‌ های نگهداری دستگاه لیزر

روش نگهداری دستگاه‌ لیزر موهای زائد به صورت اصولی نه‌تنها عملکرد آن‌ را پایدار نگه می‌دارد، بلکه هزینه‌های مصرفی و تعمیرات سنگین را در طول زمان به‌طور چشمگیری کاهش می‌دهد. دستگاه‌های لیزر از جمله دایود، SHR، الکساندرایت و IPL  سیستم‌های حساسی هستند که کوچک‌ ترین بی‌دقتی در نگهداری آن‌ها می‌تواند باعث کاهش توان خروجی، افت کیفیت شات‌ها، آسیب‌ دیدگی لامپ و حتی از کار افتادن سیستم خنک‌کننده شود. این اتفاق‌ها معمولاً زمانی رخ می‌دهد که کلینیک‌ها نسبت به شرایط محیطی، تراز انرژی، نظافت اتاق یا سرویس دوره‌ای دستگاه‌ها بی‌ توجهی کنند.

از سوی دیگر رعایت این اصول، سبب افزایش عمر هندپیس و لامپ، ثابت ماندن انرژی لیزر، بهبود نتایج درمانی برای مشتریان، کاهش آسیب به لیزر بار و فلش لامپ و جلوگیری از خرابی‌ های ناگهانی می شود. حتی بسیاری از شرکت‌های خدماتی تأکید می‌کنند که بخش زیادی از تعمیرات هزینه‌ بر دستگاه‌ها، ناشی از رعایت نکردن همین موارد ساده اما حیاتی است. بنابراین نگهداری صحیح، نه فقط یک توصیه فنی، بلکه بخشی ضروری از مدیریت حرفه‌ای یک کلینیک زیبایی به‌شمار می‌آید. در ادامه 8 نکته مهم که با رعایت آنها می توان از هزینه های زیاد جلوگیری و به عمر مفید دستگاه اضافه کرد آمده است.

دمای اتاق لیزر و تهویه مناسب اتاق

یکی از مهم‌ترین عوامل مؤثر بر سلامت و نگهداری دستگاه لیزر، دمای محیط است. دستگاه‌های لیزر برای کارکرد بهینه باید در اتاقی قرار بگیرند که دمای آن بین ۲۰ تا ۲۶ درجه باشد و نوسانات شدید دما می تواند منجر به اختلال در عملکرد تجهیزات یا کاهش کارایی شود.دمای بالاتر باعث افزایش حرارت داخلی دستگاه و فشار روی چیلر می‌شود و دمای بسیار پایین نیز روی پایداری قطعات الکترونیکی اثر می‌گذارد. حتی در صورت عدم استفاده از دستگاه ها، به عنوان مثال درر روزهایی که کلینیک تعطیل است، دمای بیش از حد گرم یا سرد محیط می تواند به دستگاه آسیب برساند بنابراین در شب و روزهایی که کسی در کلینیک نیست،نیز بایستی دمای محیط را کنترل کنید.

تهویه مناسب اتاق

تهویه مناسب باعث می‌شود گرمای تولید‌شده دستگاه سریع‌تر از محیط دفع شود. بنابراین حتماً در اتاق لیزر از کولر گازی یا سیستم تهویه بدون رطوبت استفاده کنید. از قرار دادن دستگاه در اتاق‌های کوچک بدون گردش هوا خودداری کنید. توجه کنید که در فصل تابستان، شدت خنک‌کننده باید بیشتر باشد تا چیلر دستگاه تحت فشار قرار نگیرد. در فصل زمستان، از بخاری‌های شعله‌دار یا دستگاه‌های گرمایشی که حرارت مستقیم تولید می‌کنند استفاده نکنید، چون جریان نامنظم و متمرکز گرما می‌تواند به بدنه و قطعات داخلی دستگاه لیزر آسیب برساند. همچنین گردش هوای ثابت و معتدل، اصلی‌ترین شرط نگهداری دستگاه لیزر و حفظ سلامت دستگاه است.

سیستم خنک‌کننده یا کولینگ دستگاه لیزر موهای زائد

سیستم خنک کننده در دستگاه‌های لیزر، نقشی حیاتی در حفظ سلامت و عمر مفید دستگاه دارد، چون تمام قطعات اصلی از لامپ و لیزر سورس دایود گرفته تا برد الکترونیکی در برابر افزایش دما بسیار حساس هستند. هرگونه اختلال در خنک‌ سازی می‌تواند باعث افت توان، تغییر در شدت پالس‌ها، ایجاد خطاهای ناگهانی یا حتی سوختگی قطعات گران‌ قیمت شود. به همین دلیل، نگهداری دستگاه لیزر به صورت صحیح نه‌ تنها عملکرد دستگاه را پایدار نگه می‌دارد، بلکه هزینه‌های تعمیرات و توقف کار کلینیک را هم به شکل قابل‌ توجهی کاهش می‌دهد. در ادامه، دو بخش اصلی سیستم خنک‌کننده فیلتر آب و  کولینگ یا همان چیلر را با جزئیات کاربردی بررسی می‌کنیم:

نگهداری فیلتر آب دستگاه لیزر

فیلتر آب در دستگاه‌هایی مانند SHR، IPL و ایلایت، یک قطعه کوچک اما بسیار مهم است که از ورود آلودگی‌ها، ذرات ریز و رسوبات به مسیر خنک‌کننده جلوگیری می‌کند. اگر این فیلتر درست نگهداری نشود، رسوبات در مسیر گردش آب جمع می‌شوند، جریان را کند می‌کند و فشار سنگینی به پمپ وارد می‌کند؛ در نتیجه دستگاه دچار افزایش دما و کاهش عملکرد می‌شود. برای اینکه عمر فیلتر را افزایش دهید هر چند هفته یک‌بار فیلتر آب را بازدید کنید و اگر تغییر رنگ، کدری یا رسوب زیاد مشاهده شد، بلافاصله تعویض کنید. سعی کنید همیشه از آب مقطر فوق خالص استفاده کنید، چون آب معمولی رسوب زیادی دارد و باعث گرفتگی مسیر، کاهش سرعت گردش آب و فشار به پمپ می‌شود.

خنک‌کننده لیزر یا چیلر

در دستگاه‌های دایود یا مدل‌هایی که از سیستم‌های TEC، چیلر داخلی یا خنک‌کننده ترکیبی استفاده می‌کنند، کیفیت خنک‌کننده مستقیماً بر عمر لیزر بار یا لیزر سورس دایود و یکنواختی انرژی خروجی تأثیر می‌گذارد. این سیستم باید دمای هندپیس را ثابت نگه دارد تا خروجی لیزر پایدار و ایمن باشد.

نکات مهم در نگهداری سیستم خنک‌کننده یا چیلر لیزر:

یکی دیگر از نکات مهم در نگهداری دستگاه لیزر،نگهداری اصولی سیستم خنک کننده دستگاه است. دمای هندپیس باید یکنواخت بماند، نوسان زیاد دما، نشان‌دهنده فشار بیش از حد و ضعف در گردش آب یا ایراد در پیل‌های TEC است.دریچه‌های تهویه و مسیرهای ورودی و خروجی هوا را مرتب گردگیری کنید؛ تجمع گرد و غبار باعث اختلال در گردش هوا و افزایش دمای داخلی می‌شود. حتما حتما بعد از خاموش‌کردن لیزر، اجازه دهید دستگاه ۳۰ تا ۶۰ ثانیه روشن بماند تا سیستم خنک‌کننده دمای داخلی را به حالت استاندارد برگرداند و شوک حرارتی ایجاد نشود.

استفاده از استابلایزر یا UPS برای دستگاه های لیزر

نوسانات برق یکی از شایع‌ترین عوامل خرابی دستگاه‌ های لیزر موهای زائد هستند و تأثیر مستقیمی بر قطعات حساس داخلی مانند برد پاور، خازن‌ها و بلوک‌های الکترونیکی دارند. قطع و وصل‌های ناگهانی برق می‌تواند باعث آسیب‌ های جبران‌ ناپذیر شود؛ از سوختن قطعات الکترونیکی گرفته تا کاهش عملکرد لامپ‌ ها و حتی توقف کامل دستگاه. بنابراین رعایت اصول حفاظت برقی نه تنها هزینه‌ های تعمیر و نگهداری را کاهش می‌دهد، بلکه طول عمر دستگاه را به شکل قابل توجهی افزایش می‌دهد.

برای پیشگیری از این مشکلات، چند اقدام مهم توصیه می‌شود:

استفاده از استابلایزر (تثبیت‌کننده ولتاژ): این ابزار کمک می‌کند تا نوسانات برق شهری کنترل شود و جریان ورودی به دستگاه همیشه در محدوده استاندارد باقی بماند و از این طریق نقش مهمی در نگهداری دستگاه لیزر ایفا می کند.

استفاده از UPS در مناطق با خاموشی‌های مکرر: UPS دستگاه شما را در برابر خاموش شدن ناگهانی محافظت می‌کند و زمان کافی برای خاموش کردن ایمن سیستم و جلوگیری از آسیب به قطعات حساس فراهم می‌کند.

عدم اتصال مستقیم به چندراهی‌های ضعیف یا پریزهای اشتراکی: اتصال مستقیم به منابع نامطمئن می‌تواند باعث افزایش جریان غیر استاندارد و آسیب به قطعات حساس شود.

با رعایت این نکات ساده اما حیاتی، می‌توان عملکرد دستگاه لیزر را پایدار نگه داشت و عمر مفید آن را به طور چشمگیری افزایش داد.

نحوه تمیز کردن دستگاه و هندپیس‌

تمیزکاری اصولی و منظم یکی از مهم‌ترین بخش‌های نگهداری دستگاه‌ لیزر موهای زائد است. رعایت این نکات نه تنها سلامت و طول عمر دستگاه را تضمین می‌کند، بلکه مستقیماً بر کیفیت شات‌ های لیزر و تجربه مراجعه‌ کننده تأثیر می‌گذارد. هرگونه آلودگی، گرد و غبار یا باقی‌مانده ژل روی لنز یا کریستال هندپیس می‌تواند شدت و دقت شات‌ ها را کاهش دهد و حتی باعث آسیب به قطعات حساس دستگاه شود. بنابراین اختصاص دادن وقت کافی برای تمیزکاری بعد از هر مراجعه، به اندازه استفاده صحیح از دستگاه اهمیت دارد و بخشی از نگهداری حرفه‌ ای به شمار می‌آید. دستگاه‌هایی مانند دستگاه لیزر دایود نیز نسبت به آلودگی هندپیس بسیار حساس هستند و تمیز کردن هندپیس در این دستگاه بسیار مفید خواهد بود.

تمیز کردن هندپیس

بعد از هر بار مراجعه باید لنز، شیشه یا کریستال هندپیس را با دستمال نرم و بدون پرز تمیز کنید. برای تمیزکردن هندپیس هرگز از مواد خورنده یا خشن استفاده نکنید و به جای آن  آب و صابون ملایم استفاده گنید که باعث آسیب دائمی به لنز نشود. خشک کردن کامل هندپیس یکی از موارد مهم در نگهداری دستگاه لیزر است، پس قبل از رشن کردن دستگاه مطمئن شوید که هندپیس کاملاً خشک است تا حرارت لیزر با رطوبت برخورد نکند و آسیبی به کریستال وارد نشود.

استفاده از سلفون

در مطلب مربوط به تفاوت لیزر با ژل و بدون ژل گفتیم که در برخی کلینیک‌ها برای جلوگیری از تماس مستقیم ژل با سطح هندپیس و ورود گرد و غبار، از سلفون مخصوص پزشکی استفاده می‌شود  این روش اگر به درستی انجام شود، آسیبی به دستگاه نمی‌رساند، اما رعایت نکات زیر ضروری است:

سلفون باید نازک و بدون چین‌خوردگی باشد تا مسیر نور لیزر دچار شکست یا کاهش کیفیت نشود و بر پرتو لیزر تاثیر بگذارد.

بعد از هر مشتری باید تعویض شود تا از انتقال آلودگی یا ژل جلوگیری شود .علاوه بر آن اگر سلفون شکاف پیدا کند ژل به داخل هندپیس نفوذ می کند و ایجاد کپک میکند

تمیز کردن بدنه دستگاه

بدنه دستگاه را با دستمال نرم و محلول‌های ضدمیکروب ملایم پاک کنید. از نفوذ هرگونه ژل یا مایع به بخش‌های داخلی دستگاه جلوگیری کنید، زیرا این موضوع می‌تواند باعث خرابی قطعات الکترونیکی و کاهش عمر دستگاه شود. در صورت مشاهده هر گونه خراش و شکستگی و فرو رفتگی در هندپیس، تا زمان تعویض استفاده نکنید.

نگهداری محیط و جلوگیری از گرد و غبار

محیطی که دستگاه لیزر در آن قرار دارد، به اندازه خود دستگاه اهمیت دارد. گرد و غبار یکی از بزرگ‌ترین دشمنان دستگاه‌های لیزر است، زیرا می‌تواند وارد قطعات حساس مانند فن‌ها، فیلترها و دریچه‌های هوا شود و عملکرد سیستم خنک‌کننده و الکترونیک داخلی را مختل کند. حتی ذرات کوچک گرد و خاک می‌توانند باعث کاهش دقت شات‌ها و کاهش طول عمر لامپ و قطعات الکترونیکی شوند. بنابراین حفظ پاکیزگی محیط اطراف دستگاه یکی از اقدامات ضروری جهت نگهداری دستگاه لیزر و از موارد حیاتی است که سلامت  و کیفیت خدمات را تضمین می‌کند.

گردگیری فن‌ها

فن‌ها نقش حیاتی در تهویه و خنک‌کنندگی دستگاه دارند و از عوامل مهم در نگهداری دستگاه لیزر می باشند. ورود گرد و غبار می‌تواند کارایی آن‌ها را کاهش دهد و باعث افزایش دمای داخلی شود. برای محافظت از فن‌ها دریچه‌های ورودی و خروجی هوا باید هر چند روز یک‌بار با دستمال نرم یا قلم مو گردگیری شوند. هرگز از اسپری مستقیم روی فن‌ها استفاده نکنید، زیرا رطوبت و فشار ناشی از اسپری می‌تواند به موتور فن و قطعات الکترونیکی آسیب برساند. حفظ محیط تمیز و تهویه مناسب، علاوه بر افزایش طول عمر دستگاه، از بروز خرابی‌های ناگهانی جلوگیری کرده و عملکرد لیزر را در بالاترین سطح خود نگه می‌دارد.

محافظت از سیم و کابل برق دستگاه

کابل‌ها یکی از اساسی ترین بخش‌های دستگاه‌های لیزر هستند و بی‌ توجهی به آن‌ ها می‌تواند خسارات جبران‌ناپذیری ایجاد کند؛ از اتصالی و خطا در عملکرد دستگاه گرفته تا آسیب جدی به برد و قطعات الکترونیکی. کابل‌ها مسیر انتقال انرژی و فرمان بین قطعات مختلف دستگاه را تأمین می‌کنند و هر گونه آسیب یا فشار غیر استاندارد می‌تواند عملکرد کل سیستم را مختل کند. بنابراین رعایت نکات ایمنی و نگهداری دستگاه های لیزر، از جمله کابل های  آن، نه تنها باعث افزایش طول عمر دستگاه می‌شود بلکه خطر خرابی ناگهانی و هزینه‌های تعمیر را به شدت کاهش می‌دهد.

نکات مهم در نگهداری کابل‌ها:

جلوگیری از خم‌شدن شدید: خم شدن بیش از حد کابل‌ها باعث قطع شدن رشته‌های داخلی و کاهش جریان برق می‌شود.

حفظ کابل‌ها از مسیر رفت‌وآمد: هیچ‌کس نباید روی کابل‌ها قدم بگذارد، چه مراجعین و چه پرسنل، تا از فشار و آسیب مکانیکی جلوگیری شود.

قرار دادن کابل‌های پدال یا هندپیس در مکان مناسب: کابل‌ها باید از مسیر عبور افراد دور نگه داشته شوند تا به طور ناخواسته کشیده یا فشار داده نشوند.

جمع کردن کابل‌ها به روش صحیح: هنگام جمع کردن، کابل را با حالت طبیعی و بدون فشار بیش از حد بپیچید تا رشته‌های داخلی آسیب نبینند.

رعایت این اصول ساده اما حیاتی، از بروز مشکلات فنی جلوگیری می‌کند و عملکرد دستگاه لیزر را پایدار و ایمن نگه می‌دارد.

حمل و جابجایی اصولی  دستگاه

حمل و نقل و جابجایی یکی از حساس‌ترین مراحل نگهداری دستگاه لیزر می باشد و نیازمند دقت و مراقبت ویژه است. هر گونه ضربه، فشار می‌تواند باعث آسیب به قطعات الکترونیکی، شیلنگ‌ها و حتی برد دستگاه شود. جابجایی غیر اصولی ممکن است باعث کاهش کارایی لیزر، خرابی لامپ‌ها و هزینه‌های سنگین تعمیر شود، بنابراین رعایت نکات ایمنی و نگهداری دستگاه لیزر در این مرحله نیز اهمیت بالایی دارد.

نکات ضروری در حمل و جابجایی:

قرار دادن دستگاه روی سطح صاف و بدون شیب: این کار از لغزش یا واژگونی احتمالی جلوگیری می‌کند.

اجتناب از کشیده شدن سیم‌ها و شیلنگ‌ها: هنگام حرکت، مطمئن شوید که هیچ کابل یا شیلنگ تحت فشار یا کشش نیست.

چرخ‌ها باید سالم و روان باشند: در دستگاه‌های چرخ‌دار، سلامت چرخ‌ها و روان بودن آن‌ها برای جلوگیری از ضربه به بدنه و قطعات داخلی حیاتی است.

حفاظت از پدال و هندپیس: هنگام جابجایی، هر گونه قطعه حساس مانند پدال یا هندپیس باید محافظت شود تا آسیب نبیند.

استفاده از کارتن، فوم یا باکس مخصوص در مسافت‌های طولانی: برای جابجایی‌های دور، استفاده از بسته‌بندی محافظت‌کننده، شوک و ضربه را به حداقل می‌رساند و سلامت دستگاه را تضمین می‌کند.

رعایت این اصول، نه تنها از خرابی‌های ناگهانی جلوگیری می‌کند، بلکه اطمینان می‌دهد که دستگاه بعد از جابجایی، بدون مشکل و با همان کارایی اولیه آماده استفاده است.

بازدید دوره‌ای تجهیزات

بازدیدهای دوره‌ای دستگاه لیزر نقش مهمی در نگهداری دستگاه لیزر دارند، زیرا با شناسایی زود هنگام ایرادهای احتمالی، از خرابی‌های ناگهانی و هزینه‌های سنگین جلوگیری می‌کنند. حتی دستگاه‌های پیشرفته و مقاوم نیز در طول زمان ممکن است دچار افت عملکرد یا آسیب‌های جزئی شوند که در صورت عدم شناسایی، می‌توانند به خرابی‌های جدی و پرهزینه منجر شوند. بازدید دوره‌ای نه تنها از وقوع مشکلات جلوگیری می‌کند، بلکه باعث افزایش طول عمر دستگاه و حفظ کیفیت شات‌ها می‌شود. انجام این بررسی‌ها توسط تکنسین متخصص کمک می‌کند کوچک‌ترین نشانه‌های افت عملکرد در همان مراحل اولیه شناسایی و رفع شوند تا دستگاه در مسیر کاری شما همیشه پایدار، ایمن و با بیشترین بازدهی همراه باشد؛ امری که اهمیتش زمانی بیشتر مشخص می‌شود که قصد سرمایه‌گذاری هوشمندانه در حوزه خرید دستگاه لیزر را داشته باشید. در جدول زیر به موارد بررسی و بازدید، همچنین دلیل اهمیت و نتیجه حاصل از آن می پردازیم.

در نهایت، اگر بخواهیم دستگاه همیشه درست و بی‌ درد سر کار کند، کافی است مواردی مانند: تمیز کاری منظم، پاکیزه نگه‌داشتن محیط، مراقبت از کابل‌ها، جابجایی دقیق، رسیدگی به سیستم خنک‌کننده و کیفیت آب، توجه به مسیر های تهویه و البته بازدید های دوره‌ای را به یک روتین ثابت تبدیل کنیم. بی توجهی به جزئیات می‌تواند به خرابی‌های سنگین، هزینه‌هایی تبدیل شوند که هیچ مرکز زیبایی‌ ای دوست ندارد تجربه‌ کند. با رعایت همین چند اصل ساده باعث می‌شود نگهداری دستگاه لیزر بدون دغدغه انجام شود.